Quân tử diệc hữu ưu hồ?

 https://www.chuonghung.com/2023/10/dich-thuat-quan-tu-diec-huu-uu-ho-khong.html

子路问于孔子曰: “君子亦有忧乎?”子曰:“无也.君子之修行也,其未得之,则乐其意,既得之,又乐其治.是以有终身之乐,无一日之忧.小人则不然,其未得也,患弗得之, 既得之,又恐失之. 是以有终身之忧, 无一日之乐也.”

                                                                      (孔子家語 – 在厄第二十)

Phiên âm

          Tử Lộ vấn vu Khổng Tử viết: “Quân tử diệc hữu ưu hồ?” Tử viết: “Vô dã. Quân tử chi tu hạnh dã, kì vị đắc, tắc lạc kì ý, kí đắc chi, hựu lạc kì trị. Thị dĩ hữu chung thân chi lạc, vô nhất nhật chi ưu. Tiểu nhân tắc bất nhiên, kì vị đắc dã, hoạn phất đắc chi, kí đắc chi, hựu khủng thất chi. Thị dĩ hữu chung thân chi ưu, vô nhất nhật chi lạc.”

                                              (Khổng Tử gia ngữ - Tại ách đệ nhị thập)

Dịch nghĩa

          Tử Lộ hỏi Khổng Tử rằng:

          - Quân tử cũng có lúc ưu sầu lo lắng chằng?

Khổng Tử đáp rằng:

- Không có đâu. Quân tử luôn bồi dưỡng đức hạnh, lúc bồi dưỡng mà chưa có được phẩm đức tốt, thì vui với ý tưởng của mình, sau khi bồi dưỡng có được đức hạnh tốt, thì sẽ vui với sự thành công của mình. Cho nên quân tử cả đời chỉ có niềm vui, mà không có một ngày ưu sầu lo lắng. Tiểu nhân thì không như thế, khi chưa có được thứ mình mong muốn. thì lúc nào cũng lo không có được, khi đã có, lại lo mất nó. Cho nên tiểu nhân cả đời chỉ có lo lắng ưu sầu, mà không có lấy một ngày vui vẻ.”

Chú của người dịch

Khổng Tử gia ngữ 孔子家语: còn gọi là Khổng thị gia ngữ 孔氏家语, nói tắt là Gia ngữ 家语. Đây là bộ trứ tác của Nho gia, nguyên bản có 27 quyển, bản hiện nay có 10 quyển, tổng cộng 44 thiên. Khổng Tử gia ngữ ghi lại tư tưởng cùng ngôn hành của Khổng Tử và môn đệ của Khổng Tử.