Lâm Tế: Tứ liệu giản (zh. 四料簡, ja. shiryōken)—có thể dịch là "bốn phân biệt và chọn lựa"

 Tứ liệu giản (zh. 四料簡, ja. shiryōken)—có thể dịch là "bốn phân biệt và chọn lựa"

Trong Lâm Tế lục, Lâm Tế giảng về Tứ liệu giản như sau (Như Hạnh dịch)^{[cần dẫn nguồn]}:

Tăng hỏi: "Thế nào là 'Đoạt nhân không đoạt cảnh?'" Sư đáp:

煦日發生鋪地錦 嬰孩垂髮白如絲

Hú nhật phát sinh phô địa cẩm Anh hài thuỳ phát bạch như ti

Mặt trời ấm hiện phô gấm vóc Trẻ thơ rũ tóc trắng như tơ.

Tăng hỏi: "Thế nào là 'Đoạt cảnh không đoạt nhân?'" Sư đáp:

王令已行遍天下 將軍塞外絕煙塵

Vương lệnh dĩ hành biến thiên hạ Tướng quân tái ngoại tuyệt yên trần

Lệnh vua đã hành khắp thiên hạ Tướng quân ngoài ải dứt khói bụi.

Tăng hỏi: "Thế nào là 'Nhân cảnh đều đoạt?'" Sư đáp:

並汾絕信。獨處一方

Tịnh Phần tuyệt tín, độc xử nhất phương

Tịnh Phần bặt tin tức, một mình ở một nơi.

Tịnh Phần là tên của hai miền đất nằm xa nhau.

Tăng hỏi: "Thế nào là 'Nhân cảnh đều không đoạt?'" Sư đáp:

王登寶殿。野老謳歌

Vương đăng bảo điện, dã lão âu ca

Vua bước lên ngai, lão quê ca hát.

phép lạ là đi trên mặt đất

 Thiền sư Thích Nhất Hạnh hay nhắc lời Tổ Lâm Tế rằng, phép lạ là đi trên mặt đất mà không phải đi trên mặt nước hay đi trên than hồng. Tất cả những gì chúng ta làm đều cốt yếu là để tâm an.

Trần Kế Nho: Nhà phú quí nên học cách khoan dung, người thông minh (nghèo) nên học thói trung hậu

 

Nhà phú quí nên học cách khoan dung, người thông minh (nghèo) nên học thói trung hậu.

Trần Kế Nho: người đời nhà Minh tức là Trần Mi Công tài cao, học rộng, chước thuật rất nhiều. Ông ẩn cư dạy học, mấy lần vua triệu ra làm quan cũng không chịu ra.

Hoa hạnh

 http://donga01.blogspot.com/2010/04/hoa-hanh.html

Cây hạnh chính là apricot trong tiếng Anh. Tên khoa học là Prunus armeniaca. Tiếng Việt vẫn thường được dịch tương đương là mơ. Nhưng cây mơ ở Việt Nam lại là thứ cây khác, có tên khoa học là Prunus mume, tức là một loại mai. Mai này là thứ mai chính tông chứ không phải thứ mai vàng ở miền Nam. Theo một ý nghĩa nào đó, mơ có thể coi là tiếng Nôm của mai. Ở Hà Nội có chợ Mơ nằm ở khu vực Bạch Mai, Hoàng Mai là như vậy. Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi là loại mơ mai, chứ không phải là loại  mơ hạnh. Quả mơ hạnh ăn rất ngon, và tôi thấy thích hơn quả mơ mai. Nhưng tôi không thấy có loại mơ hạnh trồng ở Việt Nam. Chi Prunus là chi mà tất cả danh hoa mai, mận, hạnh, lý, đào đều ở trong đấy.

Đầu xuân cây hạnh ra hoa. Ban đầu là nụ đỏ, nhưng khi nở lại thành hoa trắng, bởi vì đài hoa màu đỏ, còn cánh hoa lại màu trắng. Vì vậy mà người ta còn gọi là "hồng hạnh", tức là hoa hạnh đỏ hay hoa hạnh thắm. Một bài thơ cổ khuyết danh có câu thơ: Ở đây hạnh thắm nên mai nhạt / Về đấy sen tàn lỗi cỏ hương. Câu thơ này có cả hạnh lẫn mai, tức đều là mơ cả. Như vậy ở Việt Nam có cây hạnh mà tôi không biết, hay câu thơ trên chỉ mang tính ước lệ vốn phổ biến trong thi ca? Cây hạnh góp mặt rất nhiều trong văn chương, điển tích cổ điển. Từ hạnh lâm, hạnh đàn đến hạnh hoa thôn. Điểm rất đặc biệt là hoa hạnh thường nở vào lúc có mưa xuân, kiểu như mưa phùn. Lục Du từng có câu thơ "Thâm hạng minh triêu mại hạnh hoa", có nghĩa là ở ngõ sâu buỏi sáng bán hoa hạnh. Nhưng bây giờ tôi lại thấy khó hiểu sao lại bán hoa hạnh? Hoa hạnh đâu phải là thứ hoa để cắm trong bình, trong lọ? Có lẽ hoa hạnh không phải để bày trong nhà, hoa hạnh để cài đầu. Đỗ Mục có bài thơ Hạnh viên như sau:

Dạ lai vi vũ tẩy phương trần
Công tử hoa lưu bộ thiếp quân
Mạc quái hạnh viên tiều tụy khứ
Mãn thành đa thiểu sáp hoa nhân

và tôi dịch như sau:

Mưa phùn tẩy sạch phấn đêm qua
Công tử thong dong tuấn mã ra 
Đừng lạ hạnh viên tiều tụy bỏ
Đầy thành khôn xiết kẻ cài hoa

Bây giờ cũng không thấy có ai cài hoa hạnh vô tóc nữa. Cũng không thấy có ai bán hoa hạnh.

Thập niên thụ mộc, bách niên thụ nhân

 https://www.chuonghung.com/2013/07/dich-thuat-nhat-moc-nan-chi.html

THẬP NIÊN THỤ MỘC, BÁCH NIÊN THỤ NHÂN

十年树木,百年树人

MƯỜI NĂM TRỒNG CÂY, TRĂM NĂM TRỒNG NGƯỜI

Giải thích: hình dung việc bồi dưỡng nhân tài là kế lớn của cả trăm năm

Xuất xứ:  Quản Tử - Quyền tu 管子 - 权修

          Quản Trọng 管仲 chính trị gia nổi tiếng thời Xuân Thu, phụ tá Tề Hoàn Công thay đổi chế độ thuế khoá, phân khu vực hành chính nước Tề thành 25 hương, làm cho tổ chức quân sự và tổ chức hương dân kết hợp nhất trí, lại thực thi một số biện pháp làm cho nước giàu binh mạnh, kết quả nước Tề mạnh lên, thành chư hầu xưng Bá đầu tiên. Về sau, xuất hiện bộ sách Quản Tử 管子, tương truyền do Quản Trọng làm ra, kì thực là do người đời sau mượn danh Quản Trọng biên soạn. Trong sách có thiên Quyền tu 权修, ở thiên Quyền tu này có đoạn:

          Nhất niên chi kế, mạc như thụ cốc; thập niên chi kế, mạc như thụ mộc; chung thân chi kế, mạc như thụ nhân. Nhất thụ nhất hoạch giả, cốc dã; nhất thụ thập hoạch giả, mộc dã; nhất thụ bách hoạch giả, nhân dã. Ngã cẩu chủng chi, như thần dụng chi, cử sự như thần, duy vương chi môn.

          一年之计, 莫如树谷; 十年之计, 莫如树木; 终身之计, 莫如树人. 一树一获者, 谷也; 一树十获者, 木也; 一树百获者, 人也. 我苟种之, 如神用之, 举事如神, 唯王之门.

          (Kế cho một năm thì không gì bằng trồng lúa; kế cho mười năm thì không gì bằng trồng cây; kế cho suốt đời thì không gì bằng trồng người. Trồng một mà lợi ích một đó là lúa; trồng một mà lợi ích mười, đó là cây; trồng một mà lợi ích một trăm đó là con người. Nếu chúng ta chú trọng trồng người, thì hiệu dụng như thần, làm việc mà thu được hiệu quả thần kì thì chỉ có con đường của bậc vương giả mới có thể làm được)

          Sự thực, Quản Trọng thực thi cải cách hành chính, không tách rời khỏi việc đào tạo nhân bồi dưỡng nhân tài. Như bản thân Quản Trọng mà nói, nhân tài kiệt xuất như ông ta rất khó có được, chỉ có trường kì rèn luyện mới có những thành tựu.

          Từ thiên Quyền tu người đời sau đã khái quát thành thành ngữ “Thập niên thụ mộc, bách niên thụ nhân”

                                                                     Huỳnh Chương Hưng

                                                           Quy Nhơn 07/7/2013

Nguyên tác Trung văn

THẬP NIÊN THỤ MỘC, BÁCH NIÊN THỤ NHÂN

十年树木,百年树人

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.

A La Hán hay Thanh Văn

 https://phatgiao.org.vn/a-la-han-la-ai-d43720.html

A La Hán hay Thanh Văn (tiếng Phạn: Arahat – Pali: Arahant) có nghĩa là tên gọi của những “người xứng đáng” hay “hoàn thiện”, đó là lý tưởng cao nhất của một đệ tử Đức Phật trong Phật giáo thời kỳ đầu. Người đã hoàn thành con đường dẫn đến giác ngộ và đạt được Niết bàn.

Tỳ kheo là nhân của A La Hán, A La Hán là quả của Tỳ kheo; nhân làm Tỳ kheo, tu được chứng quả, trở thành A La Hán.

sa di có nghĩa là:

 https://phatgiao.org.vn/tu-dien-phat-hoc-online/sa-di-k40838.html

(沙彌) Phạn: Zràmaịesaka, Zràmaịera. Pàli: Sàmaịera. Cũng gọi: Thất la na noa. Gọi đủ: Thất la ma noa lạc ca, Thất la mạt ni la. Hán dịch: Cầu tịch, Pháp công, Tức ác, Tức từ, Cần sách. Chỉ cho người nam xuất gia trong tăng đoàn của Phật giáo, tuổi từ 7 đến 19, đã thụ 10 giới, chưa thụ giới Cụ túc, 1 trong 5 chúng, 1 trong 7 chúng. 

Sa di hàm ý là tìm cầu sự vắng lặng trong tâm hồn, chấm dứt các việc ác, tu hành tất cả điều thiện.

Tiểu chủng viện Làng Sông giữa cánh đồng lúa chín

 

MỤC ĐỒNG DAO CHỈ HẠNH HOA THÔN

https://www.facebook.com/huynhchuonghung/posts/pfbid0JqnYDNmdJ18fgb6KWcXs5zeKLZXipcbHWWdqiPPCseWN1GpBCWHKtrAcSN7Fsciwl?__cft__[0]=AZV5pZYSzT8F-6F1jbhJzJJ-leOjsW2K7pZTjxUVlzBxcNkoa1UOHNyRttHBMXvM6rAppy39i9T6WbNwgl8Xbd1OROU66mypvSTCwRF1TeQDF3fIbIhYt2VAFYPb-bIkJ4xwuXw96u86qAXH-DvYFHGomaQl1R0s3uNpgwUxo8Vi4A&__tn__=%2CO%2CP-R

Bức tranh vẽ một đứa trẻ mục đồng ngồi trên lưng trâu đang chỉ cho ông lão thấy cờ hiệu quán rượu nơi thôn Hạnh Hoa 杏花 xa xa ở phía trước.

Đỗ Mục 杜牧đời Đường ở bài Thanh minh 清明đã viết rằng:

Thanh minh thời tiết vũ phân phân

Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn

Tá vấn tửu gia hà xứ hữu

Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn

清明時節雨紛紛

路上行人欲斷魂

借問酒家何處有

牧童遙指杏花村

Thời tiết Thanh minh ở Giang Nam mưa bay lất phất

Người đi trên đường dáng vẻ u sầu phiền muộn

Hỏi thăm xem nơi nào có quán rượu

Trẻ mục đồng chỉ về hướng thôn Hạnh Hoa ở xa xa)

Bức tranh miêu hoạ một cảnh tượng thanh bình, yên ổn, hàm ý ngừng việc binh đao chăm lo văn hoá giáo dục.

xử kỷ tiếp vật

 Xử kỉ: Phải xem xét lại bản thân

Tiếp vật : (Tiếp nhân xử thế)

tứ hải giai huynh đệ

 https://chunom.net/Tu-dien/Tu-tu-hai-co-y-nghia-gi-67587.html

tứ hải giai huynh đệ

ng (H. hải: biển; giai: đều; huynh: anh; đệ: em) Bốn biển đều là anh em: Tinh thần quốc tế chân chính coi mọi người trên trái đất là tứ hải giai huynh đệ.

Khoảng 2000 cá thể