Lực bạt sơn hề khí cái thế

 https://www.thivien.net/H%E1%BA%A1ng-T%E1%BB%8Bch/Cai-H%E1%BA%A1-ca/poem-o7G43zwRdWGQr-9eoBDSYA

https://vi.wikipedia.org/wiki/Ngu_C%C6%A1

Cai Hạ ca

Lực bạt sơn hề khí cái thế,
Thời bất lợi hề Chuy bất thệ.
Chuy bất thệ hề khả nại hà,
Ngu hề Ngu hề nại nhược hà?

 

Dịch nghĩa

Sức bạt núi, khí trùm đời,
Thời không có lợi, ngựa Chuy không chạy.
Chuy không chạy, biết làm sao đây,
Ngu cơ ơi, Ngu cơ ơi, biết làm sao đây?

Bài ca này được chép trong Sử ký phần Hạng Vũ bản kỷ và Hán thư phần Hạng Tịch truyện, sau được Nhạc phủ thi tập xếp vào Cầm khúc ca từ, với tên Lực bạt sơn tháo 力拔山操. Bài này cùng với Đại phong ca 大風歌 của Lưu Bang 劉邦 được coi là hai bài thơ sớm nhất đời Hán làm theo lối Sở từ.

Tháng 12 năm 202 tr.CN, Hạng Vũ đóng binh ở Cai Hạ, binh ít lương hết, bị quân Lưu Bang vây mấy lớp. Một đêm, Hạng Vũ nghe bốn mặt quân Hán hát một khúc ca nước Sở, cảm thấy thế lớn đã mất, uống rượu trong trướng, cảm khái hát khúc ca bi thiết này. Đây chính là bài thơ duy nhất còn lại của Hạng Vũ.

Chuy: Tức con ngựa Ô Chuy của Hạng Vũ, thuộc giống ngựa quý có lông màu trắng xanh. Sử ký chép Hạng Vũ có mỹ nhân tên Ngu thường đi theo và một tuấn mã tên Chuy thường dùng cưỡi.

Ngu: Tức Ngu cơ, ái thiếp của Hạng Vũ, là người đất Ngu.

Hòa Cai Hạ ca

Hán binh dĩ lược địa,

Tứ diện Sở ca thanh.

Trượng phu ý khí tận,

Tiện thiếp hà liêu sinh.

Quân Hán đã cướp đất,

Bốn mặt giọng Sở ca.

Đại vương ý khí tận;

Tiện thiếp sống chi mà?