Thursday, October 12, 2023

Mật phải lớn mà Tâm phải nhỏ,

 https://khaiminh.org/ngo_van_lai/minh_tam_bao_giam_08.htm

10A.

Nguyên văn:

孙思邈曰:胆欲大而心欲小,智欲圆而行欲方。念念有如临敌日,心心常似过桥时。

B.

Dịch nghĩa:

Tôn Tư Mạo (*) nói:  Mật phải muốn lớn mà Tâm phải muốn nhỏ, Trí phải muốn tròn mà Hạnh phải muốn vuông.  Ý  luôn luôn nghĩ như ngày gặp địch, Tâm  thường thấp thỏm như lúc qua cầu.
 

C.

Diễn ca:

Mật phải lớn mà Tâm phải nhỏ,
Trí phải tròn mà Hạnh phải vuông.
Lo như thấy giặc vào vườn,
Sợ như cầu khỉ ngày thường phải qua.
 

D.

Chú thích:

Tôn Tư Mạo:  danh y thông thái đời Ðường đồng thời là Ðạo gia tên tuổi, được suy tôn là Tôn chân nhân.

Hàm ý ở đây là:  Con người cần phải "lớn" mật để dám nghĩ, dám làm đại sự cho đời, cho mình, mới nuôi được chí lớn.  Cái Tâm phải "nhỏ" mới phát huy được lòng tử tế thực thụ (nghĩa gốc của Tử là bé bỏng, nhỏ nhắn, Tế là tinh tường, nhỏ nhoi).

Trí phải "tròn" thì mới lăn được khắp nơi, mới chu toàn, chu đáo mọi việc (nghĩa gốc: chu là vòng quanh, toàn là đầy đủ, đáo là đến).

Hạnh phải "vuông" thì mới ổn định, không lập lờ, xử sự mới dứt khoát bằng tinh thần "bánh chưng ra góc".


Câu nói “Trọng đức hữu hiệu hơn uống tiên đan” cũng bắt nguồn từ cuốn sách này. Tôn Tư Mạc nói: “Trăm điều đức hạnh đều chu toàn, dẫu không dùng thuốc bổ, cũng có thể trường thọ. Đức hạnh không đủ, dẫu uống canh ngọc tiên đan, chưa hẳn đã có thể trường sinh.” (Thiên kim yếu phương – Dưỡng sinh tự).


No comments:

Post a Comment

Tam tài giả, Thiên Địa Nhân

 https://www.dkn.tv/van-hoa/tam-tu-kinh-chon-loc-bai-7-tam-tai-la-thien-dia-nhan.html (1) Vợ Hứa Doãn được xếp thứ tư trong bốn người phụ nữ...