https://www.facebook.com/tamchuongtrichcu/posts/pfbid03BHTVhVsQSne6Q5Q8EEqttpqJwvEYsbtMUiQiAAYyxYhZuj81RH4PFQs6wXB2Ssul?__cft__[0]=AZWYIoLif2qkc1cBokqj5lfyZpdhsvC61r4iLYi2j7lH6Mh0OETxQEU8TtEoPSRnGVV3z5oV3gDpn96BjuRPIW8lXODT7sSkWEywC21gWPimVlH7x9hIyS5MCNAfcMS_fJnqHU3FE_nQib45j1fmZ_Fx5BFqyCF0sEVwVtUX4DTwrJipX5wtUkUMlu9PIkPJpdg&__tn__=%2CO%2CP-R
"Đuốc hoa thắp mộng vợ chồng
Mộng tàn, đuốc tắt, má hồng xám tro."
Đuốc hoa hay hoa chúc (花燭) chỉ ngọn nến đẹp thắp trong đêm tân hôn của đôi vợ chồng mới cưới. Đêm động phòng với ánh đuốc hoa le lói được người xưa xem là một trong bốn hạnh phúc hiếm có của đời người hữu hạn:
“Cửu hạn phùng cam vũ,
Tha hương ngộ cố tri.
Động phòng hoa chúc dạ,
Kim bảng đề danh thì.”
(Cửu hạn phùng cam vũ - Uông Thù)
Dịch nghĩa:
Hạn hán lâu ngày gặp được cơn mưa lành,
Ở nơi đất khách quê người gặp được bạn cũ.
Buổi tối tân hôn với ánh đuốc hoa động phòng,
Lúc tên được đề trên bảng vàng.”
Nguyên nghĩa của chữ “chúc” là bó đuốc. Vì thế, Nguyễn Du đã dịch sát nghĩa “hoa chúc” thành “đuốc hoa” trong “Đoạn trường tân thanh”. Sau cuộc gió mây của nàng Kiều và Mã Giám Sinh, tác giả diễn tả hành động cục súc, thô bỉ của hắn, rằng:
“Tiếc thay một đóa trà mi,
Con ong đã mở đường đi lối về!
Thương gì đến ngọc, tiếc gì đến hương,
Đêm xuân một giấc mơ màng
Đuốc hoa để đó mặc nàng nằm trơ.”
Sau những phút ân ái mặn nồng, hắn vô tâm “mặc nàng nằm trơ”. Ngọn đuốc hoa ấy dường như cũng giống như Kiều của hiện tại, bị người ta bỏ mặc, bơ vơ, lẻ loi trong đêm xuân tình. Hình ảnh sóng đôi “đuốc hoa” và “nàng” càng tăng thêm nỗi chua chát, xót xa cho thân phận người con gái vì chữ hiếu mà rơi vào tay kẻ đê hèn. Chính Kiều cũng đã đau đớn thốt lên:
“Phẩm tiên rơi đến tay hèn
Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai
Biết thân đến bước lạc loài
Nhị đào thà bẻ cho người tình chung.”
Sau mười lăm năm lưu lạc bốn phương, Kiều dùng chính ngọn đuốc hoa để từ chối se tơ kết tóc cùng Kim Trọng, rằng:
“Chữ trinh đáng giá ngàn vàng,
Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa!”
Ý rằng cho dù Kim Trọng và nàng vẫn còn nặng tình nặng nghĩa, nhưng mai sau khi thấy ngọn đuốc hoa, Kiều sẽ rơi vào hổ thẹn. Thứ ánh sáng mờ mờ tỏ tỏ ấy chứng kiến nàng thất thân với kẻ buôn thịt bán người, giờ đây sẽ chứng kiến phút giây thăng hoa của Kiều và Kim. Nàng thẹn với Kim Trọng, cũng là thẹn với mình, là tự xót thương cho thân phận chìm nổi ba đào của bản thân.
Một ngọn đuốc gắn với niềm hạnh phúc ngọt ngào của tình yêu, giờ đây lại gắn nỗi đớn đau của một kiếp hồng nhan.
________________
Tài liệu tham khảo:
1. Cửu hạn phùng cam vũ, Uông Thù
2. Đoạn trường tân thanh, Nguyễn Du
3. Điển tích Truyện Kiều, NXB Đồng Tháp
_____________
Chấp bút: Hà Diệp
Thiết kế: Piru
Ảnh: Siri on pexel
No comments:
Post a Comment