lục ngôn - tứ ác

 https://www.facebook.com/huynhchuonghung/posts/pfbid0381D3bHDo4aiQyoCcNtMY1t6725kaZdvVAF1SgLVxucHARx1uFAzz59pbfzye7kKcl?__cft__[0]=AZVwouezz7434wp4DwN1_WuMbqBk_mpyJYW-c3MBjR87KH0kvTUVu4Yaf2FYi9tQb51-H6uPZ5c1t6OthA6pbkS1TSXST2kfg-SZz763sx6oaEiihlzC-vkjdqZtypgZBv7tnUqX7Ywu1os2I6w_tWIBR-jpDeZ9Eau0QPpsUR5MiA&__tn__=%2CO%2CP-R

Khổng Tử hỏi rằng: ‘Này anh Do, anh đã nghe qua sáu đức và sáu điều che lấp chưa?

Tử Lộ đáp rằng: ‘Thưa chưa.’

‘Ngồi đó, ta nói cho con nghe. Ham chuộng đức nhân mà không ham học, thì bị che lấp bởi sự ngu muội. Ham chuộng hiểu biết mà không ham học, thì bị che lấp bởi tính phóng đãng. Ham chuộng điều trung tín mà không ham học, thì bị che lấp bởi sự tổn hại. Ham chuộng ngay thẳng mà không ham học thì bị che lấp bởi sự hà khắc khô cứng. Ham chuộng dũng mãnh mà không ham học, thì bị che lấp bởi dễ gây rối phạm thượng. Ham chuộng sự cứng cõi mà không ham học, thì bị che lấp bởi tính cuồng bạo.

Tử viết: Do dã. nhữ văn lục ngôn lục tế hĩ hồ?

Đối viết: ‘Vị dã.’

‘Cư, ngô ngứ nhữ. Hiếu nhân bất hiếu học, kì tế dã ngu. Hiếu trí bất hiếu học, kì tế dã đãng. Hiếu tín bất hiếu học, kì tế dã tặc. Hiếu trực bất hiếu học, kì tế dã giảo. Hiếu dũng bất hiếu học, kì tế dã loạn. Hiếu cương bất hiếu học, kì tế dã cuồng.

Tử Trương hỏi Khổng Tử: ‘Như thế nào thì có thể đảm đương chính sự?

Khổng Tử đáp rằng: ‘Tôn trọng năm mĩ đức, trừ bỏ bốn ác chính (chính sự ác hiểm), thì có thể đảm đương chính sự.’

………………

Tử Trương hỏi: ‘Như thế nào là bốn ác chính?’

Khổng Tử bảo rằng: ‘Đối với một việc nào đó, chưa dạy bảo dân mà đã ra tay sát hại họ thì đó gọi là tàn độc. Không sắp đặt răn bảo trước, chỉ cốt ở chỗ mong cho có thành tích thì đó gọi là hung bạo. Mệnh lệnh ban xuống chậm trễ mà đột ngột bảo tới kì hạn thì đó gọi là hại dân. Khen thưởng người tốt, cấp cho tài vật mà lại so đo bủn xỉn, thì đó gọi là kẻ nhỏ mọn ti tiện.

Bắc Môn Toả Thược - Khoá chặt cửa Bắc

 https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid031VzmPGNEUXV1i3VahHiDyH7MF9bX6HQnPQzQgk4YVZQ8LkCTCG1ZDvPokruBzodUl&id=100068960778212

ĐỀ PHÒNG GIẶC PHƯƠNG BẮC (BẮC KỲ)

4 chữ ở cổng đền vua Đinh Tiên Hoàng: 北 門 鎖 鑰 (Bắc Môn Toả Thược), có nghĩa là Khoá chặt cửa Bắc.

Nghĩa đen: Chặn lại gió bấc (gió mùa Đông Bắc), loại gió này thổi từ phương Bắc, mang theo khí lạnh, dễ gây cảm cúm, gió kèm theo sương muối thường phá hoại hoa màu.

Nghĩa bóng: Đề phòng giặc phương Bắc.

____

These words mean 'To lock the Northen Gate'.

This meaning arises from the monsoon winds which often blow from the North to Vietnam during winter.

This winds often bring cold, damage the crops and spread diseases among people and livestocks.

It is also a reminder to guard against enemies from the North.

Ý thiện, ngộ thử thuận, tác thử lợi, hiển quý trợ.

 https://www.facebook.com/huynhchuonghung/posts/pfbid0UxicGwwX16ubhJraxYgiM2CyDEjXAZhdFJktMXwUni2e9ytPzUD5ADxnYZDcEpq5l?__cft__[0]=AZUbgJHO_PWZ9UOkjzLPuXydVLPTsA8mOyCp2A7xChEvewN5mJDISt3LUwqiYMzpmqm9r732yIgYH5gKFZvOHTinIbrpSLDRm_PHbzL0S6bUFmaWIDE_5lTj2sBlC10He5mlaMbiYgRB0q0y8g6Q575virHImfsy6iDI-eo1UD_2rA&__tn__=%2CO%2CP-R

意善遇此順作此利顯貴助

心凶遭斯災行斯殃棍徒扶

Ý thiện, ngộ thử thuận, tác thử lợi, hiển quý trợ.

Tâm hung, tao tư tai, hành tư ương, côn đồ phù.

(HCH - 11/01/2025)

Thử 此: đây, này, cái này, việc này (đại từ chỉ thị).

Tư 斯: kia, ấy, cái ấy, việc ấy (đại từ chỉ thị).

Ngộ 遇: gặp.

Tao 遭: gặp.

Trợ 助: giúp.

Phù 扶: giúp.

Huyền đức

 https://nhantu.net/TonGiao/DaoDucKinh/DDK10.htm

Sinh nhi súc chi, sinh nhi bất hữu, vi nhi bất thị, trưởng chi bất tể, thị vị huyền đức

Sinh dưỡng vạn vật; sống mà vẫn như không có; làm mà không cậy công; khiến cho lớn mà không đòi làm chủ, thế là đức sâu xa vậy.

Trời đất làm ơn, ích cho muôn loài mà chẳng bao giờ tự cao, tự đại, tự tôn, tự thị.

Thánh nhân suốt đời làm ơn ích cho muôn loài, mà chẳng bao giờ khoe công, như vậy mới gọi là «Huyền đức».

Huyền đức là đức hạnh huyền vi, cao diệu.

Hán phong Hầu, Tống phong Vương, Thanh phong Đại đế. Nho xưng Thánh, Thích xưng Phật, Đạo xưng Thiên tôn

 https://danviet.vn/su-thong-tri-cua-quan-vu-trong-tin-nguong-dan-gian-20220909140701995.htm

Tại miếu Quan đế ở tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc có một câu đối về ông - "Hán phong Hầu, Tống phong Vương, Thanh phong Đại đế. Nho xưng Thánh, Thích xưng Phật, Đạo xưng Thiên tôn".

Bên cạnh việc được liệt đại Hoàng đế Trung Quốc truy phong, trong toàn bộ chiều dài lịch sử văn hóa và tôn giáo nước này, Quan Vân Trường là nhân vật duy nhất được cả Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo phong làm thần linh.

Nho gia: Võ Thánh

Võ Thánh. Ảnh: Sohu

Trong lịch sử Trung Quốc, Quan Vũ là danh tướng có tầm ảnh hưởng sâu rộng đối với hậu thế. Các nhà thống trị phong kiến xem ông là biểu tượng "trung dũng thần vũ" và tinh thần "vì nước quên thân".

Trong khi đó, đối với dân gian, Quan Công được xem như sự hiện hữu của khái niệm "nghĩa khí vân thiên".

Sự sùng bái của người dân Trung Quốc đối với Quan Công được đẩy lên cực điểm vào triều Thanh, khi Quan Vũ trở thành người đứng đầu các vị thần trong Nho giáo.

Nói cách khác, ông chính thức trở thành Võ Thánh của Nho gia, có địa vị ngang hàng với ông tổ của đạo này là Văn Thánh Khổng Tử.

Thậm chí, những phường hội kinh doanh, buôn bán còn sùng bái Quan Công hơn nhiều so với Khổng Tử.

Phật giáo: Già Lam bồ tát

Già Lam bồ tát. Ảnh: Sohu

Trong Phật giáo Trung Quốc, Quan Công được xưng là Già Lam thần.

Truyền thuyết Trung Quốc kể lại, người sáng lập ra thiền phái Thiên Đài là Trí Giả đại sư, triều Tùy.

Tương truyền ông từng "nhập định" tại núi Ngọc Tuyền, Kinh Châu và nghe được "tiếng gọi của Quan Vân Trường" - "Trả đầu cho ta!".

Trí Giả đại sư hỏi lại - "Ngài qua năm cửa trảm sáu tướng, giết người vô số, vậy ai trả đầu cho bọn họ?".

Vị đại sư này sau đó đã giảng giải Phật pháp cho Quan Vũ, khiến Quan Công hổ thẹn mà xin được truyền thụ "tam quy ngũ giới", trở thành đệ tử Phật môn và thề nguyện làm Hộ pháp cho Phật giáo.

Về sau, nhân vật anh hùng được người dân Trung Quốc kính ngưỡng Quan Vân Trường trở thành Già Lam bồ tát, cùng với Vi Đà bồ tát là hai đại Hộ pháp của Phật giáo.

Trong các chùa miếu thờ Phật, Già Lam là Hữu hộ pháp, Vi Đà là Tả hộ pháp.

Đạo giáo: Quan thánh Đế quân

Quan thánh Đế quân. Ảnh: Sohu

"Quan thánh Đế quân", hay còn gọi là "Quan đế", vốn là một trong "Hộ pháp tứ soái" của Đạo giáo. Tín ngưỡng Đạo giáo ngày nay chủ yếu thờ phụng Quan Công như một Thần Tài.

Theo tín ngưỡng của đạo này, Quan đế là vị thần "trị bệnh trừ tai, trừ ma diệt ác, tru phạt phản nghịch, tuần sát Âm phủ".

Việc Quan đế được xưng là Thần Tài xuất phát từ hình tượng trung nghĩa của ông trong tín ngưỡng dân gian Trung Quốc.

Thương nhân Trung Quốc nhiều thế hệ cho rằng, Quan Công sinh thời rất giỏi về quản lý tài chính, phát minh ra "nhật thanh bạ" ghi lại nguồn, thu, chi, tồn hàng ngày rất rõ ràng. Hậu thế công nhận ông là "kỳ tài kế toán", nên phong làm "thần thương nghiệp".

Một nguyên nhân khác là thương nhân kinh doanh coi trọng "nghĩa khí và tín dụng", được cho là những phẩm chất của Quan Công.

Nguyên nhân thứ ba là truyền thuyết về "chiến thần" Quan Vân Trường, nói rằng sau khi Quan Công mất đã trở thành thần linh, quân đội bên nào được ông "trợ chiến" ắt sẽ giành được thắng lợi.

Các thương gia cũng hy vọng việc kinh doanh được Quan đế "trợ lực", làm ăn phát đạt.

Tại Đài Loan, Quan Công còn được các tín đồ xưng là "ân chủ", tức là "Chúa cứu thế".

Ở Nhật, Singapore, Malaysia, Philippines và thậm chí tại các khu người Hoa ở Anh Mỹ, tín ngưỡng thờ phụng Quan Vân Trường đều rất thịnh hành.

Do thương nhân Hoa kiều ở hại ngoại rất đông, nên tín ngưỡng thờ Thần Tài Võ Quan Công trở nên nổi bật.

Có học giả Trung Quốc đúc kết, nguyên nhân Quan Vũ được sùng bái đến vậy, chính là do sự tôn sùng của quan niệm dân gian đối với "nhân cách hoàn mỹ" trung - nghĩa - vũ - dũng.

Bà ơi ngày tháng ấy Nếu là cơn mưa rào

 “Bà ơi ngày tháng ấy Nếu là cơn mưa rào Con mà được tắm lại Bị cảm cũng chẳng sao”

(Lam)

Lòng Mẹ Việt Nam

 Lời bài hát

Bà Tư bán hàng có bốn người con
Thằng hai đã lớn, ba em hãy còn
Học theo các trường nhưng đã thành khôn
Năm loạn lạc kia trong nước Việt Nam
Mấy con của bà đều lên lối đường
Đầu quân chiến trường theo chí người dân

Đem thân lên đường xông pha chiến trường
Đành lòng bỏ xa gia đình từ đó
Kiếp sống tung hoành quên thân xác mình
Hằng mong ước thành công lớn về sau
Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên
Suốt ba năm liền bà Tư mẫu hiền
Ngày đêm khấn nguyện cho mấy người con

Bà Tư nóng lòng đêm nhớ đàn con
Gần đây vài tháng có nghe tiếng đồn
Người con lớn bà đang sống ngoài xa
Nhân cuộc hành binh tháng chín thời kia
Đứa con của bà chẳng may mắc nạn
Ngày nay đã nằm trên chiến địa xa

Đem hung tin về người kia lỗi thề
Vì người con trai ước rằng khi chết
Chớ nói cho bà tin anh vĩnh biệt
Kẻo đem nói thiệt thân mẫu tủi thương
Anh để một thư nhờ người gửi đưa
Chiếc thư mong chờ ngày sau nước độc lập
Con sẽ gặp, mẹ đứng chờ con

Bà Tư thắp đèn cầu khấn người con
Bà xin cho mấy đứa em hãy còn
Ở trong núi rừng anh dẫn về cho
Xong một ngày kia ba lá tình thư
Nói con bây giờ đường xa cách trở
Vậy xin kính thờ đôi chữ bình an

Thương con bao tình đem ba tấm hình
Bà thề nguyện dâng con mình cho nước
Thân con lưu lạc mẹ xin phó mặc
Đời con muốn đặt tổ quốc ở trên
Thư rằng mẹ xin thành mẹ Việt Nam
Có con sa trường chỉ mong ước rằng
Ngày sau nước còn công ấy nhờ con